Hilariteit om Hengelo

Ingegeven @ wo 26-01-2011

Ter signalering van een hardnekkig maar uiterst schadelijk verschijnsel, het volgende. Afgelopen zondag, in het radioprogramma OVT, vertelde een Irakese, maar in Hengelo opgegroeide schrijfster over haar tijdelijke terugkeer naar haar vaderland. En over het verlangen naar Nederland dat haar toen parten speelde. “Toch niet naar Hengelo?” schamperde onmiddellijk de interviewer. Aanzittenden aan zijn tafel, alsmede het daar aanwezige publiek – alsmede het meeluisterende publiek in Nederland – meenemend in een gnuivende hilariteit.

Nogmaals, slechts ter signalering wijs ik erop hoe funest dit soort bij links-intellectueel publiek gangbare spotternijen tegenover het provinciaalse, het kleinsteedse en het ons-kent-onze zijn. Je zal er maar geboren en getogen zijn, er vrienden en familie hebben wonen, er ieder plekje, alle gebeurtenissen hebben leren kennen als je broekzak, en juist om die reden worden weggezet als inferieur. Volgens mijn huistheorie (zie op deze website: Vincent van Gogh en de vertolking van het eigene) ontstaat miskenning van de betekenis van een geboorteplek uit het ontbreken van een cultuur die daarvoor zorg draagt. Wat je zelf niet hebt meegekregen kan je makkelijk bespottelijk maken bij een ander. Helemaal als je dat wat je gemist hebt in het licht stelt van een hoger ideaal van kosmopolitisme.

Het zijn de tekenen des tijds die hier aan de orde zijn. De socioloog Manuel Castells heeft deze tekenen zo’n twaalf jaar geleden in een trilogie (over De Netwerkmaatschappij met haar tegenhanger van naar identiteit zoekende bewegingen) beschreven en als geen ander onder de aandacht weten te brengen. De netwerkideologie van het kosmopolitisme blijft niet onbeantwoord door degenen die daaraan geen boodschap hebben, die zeg maar ‘niet online’ zijn en die dat soms zelfs ook niet willen. Hoe langer we doorgaan met deze linkse, discriminerende ‘hilariteit om Hengelo’ te laten klinken, hoe scherper deze tegenstelling wordt. En hoe fanatieker, maar ook rechtvaardiger de strijd wordt voor het behoud van het lokaal gebondene.