De PVV-er en de intellectueel. Een vergelijk

Ingegeven @ wo 26-03-2014

“Bekrompen en xenofoob.’ In mijn krant-voor-intellectuelen, de NRC, klonk het gisteren weer duidelijk richting volks Nederland. Ditmaal in de tv-column van Hans Beerekamp. Iemand die ik hoog heb zitten, daar niet van. Het ging dit keer om Zwarte Piet en de hysterie (mijn woord) destijds omwille van het behoud daarvan, inclusief dat zwarte. Men had eergisteren gedemonstreerd tegen racisme op het Museumplein (tijdens de aankomst van president Obama op datzelfde plein, voor zijn bezoek aan het Rijksmuseum) en ook had Paul de Leeuw in DWDD, na het zien van de (met recht, ik zag hem ook, groots en indrukwekkend bevonden) film 12 Years a slave, een oproep gedaan om met zijn publiek voor Zwarte Piet een alternatief te zoeken. Reden voor Hans Beerekamp met grote vreugde in die gebeurtenissen “een kosmopolitische meerderheid” gewaar te worden en “de geest van Aquarius” alvast – in ironische zin – over ons uit te roepen. (Intussen staat Wilders dezer dagen ook nog eens openlijk in alle media te kijk met een heel erg lompe uitspraak over Marokkanen, dus voer te over voor kosmopolitisten!)

De goede man begrijpt het alleen niet, vooral niet hetgeen hij impliciet aan mensen laakt die hij bekrompenheid en xenofobie verwijt. Hoe is het wel te begrijpen? Laat ik het eens proberen met een vergelijking tussen de PVV-er en de kosmopolitist, de intellectueel. Waar de PVV-er culturele hechting mist aan overlevering in zijn omgeving en waarin hij zich in bedreigd voelt, daar mist de intellectueel grond onder de voeten voor het duiden van de wereld als geheel. (Dus óók, net als de PVV-er, de eigen kleine wereld om hem heen.)

Waar de PVV-er vecht voor zijn lokale culturele eigenheid, daar worstelt de intellectueel met zijn eigen postmoderne wereldbeeld. Beide missen iets in het leven wat van even essentiële waarde is, maar de een uit dat gemis luidruchtig en op straat, de ander verbijt zijn lot van doelloosheid en zinloosheid en godloosheid in boeken, kunst, toneel en media. Niet bepaald iets voor den volke om mee naar huis te kunnen nemen ter lering en vermaak! Alleen, den volke klaagt niet over het intellectuele misbaar onder filosofen, kunstenaars en andere smaakbepalers in de samenleving. Den volke schreeuwt het pas uit zodra het kosmopolitisme, met zijn ondoorzichtige duidingen en waarden, vaardig wordt over een buurt waarin men leeft en waarin men getuige is van deze neerslag van neerslachtige besluiteloosheid door maatschappelijke kaders.

Hans Beerekamp mag pas de trom roeren over zijn kosmopolitisme zodra dat kosmopolitisme iets te vieren heeft, iets kan laten zien, zoals een overwinning op de twijfels die alom leven. Zolang daar niets aan zelfkennis of zelfvertrouwen valt te vieren, maar integendeel, de intellectuele wereld de PVV-er overlaadt met vertwijfeling en uitzichtloosheid, zolang zullen we (ik voeg mijzelf bij de NRC-er) die PVV-er zijn ongenoegen moeten gunnen. Hem daarin zelfs de ruimte moeten geven, want niet hij maar wij dragen naar verhouding de meeste verantwoordelijkheid voor het inrichten van deze wereld. Dat ons dat nagedragen wordt, wie plengt daar krokodillentranen over? De pot verwijt de ketel. Het riet verwijt de wind dat het het laat bibberen en buigen. Word eerst zelf maar boom, dan praten we weer verder, Hans.

Of hebben NRC-ers, kosmopolitisten en intellectuelen het alleenrecht op radeloosheid? Vergun den volke liever wat den volke toekomt, een rijk, inwijdend bad in duiding, duidelijkheid en humaniora in het onderwijs. Eerst dat, dan kunnen we altijd nog ons oordeel vellen in eventuele Zwarte Piet discussies. Ik maak me sterk dat die discussies dan niet meer nodig zijn.

op 31-3-2014 10:35:55, Guido Everts zei
Dank voor uw uitgebreide tegenwoord. Maar u wilt met humor de Grote Problemen des Levens te lijf? Wat denkt u wel niet? Grapje. Ik had het gewoon fout gespeld, dus uw oplossing biedt jammer genoeg geen soelaas bij mijn klaarblijkelijke misverstand. Maar even uitzoomend, er mag ten onzent dan een versoepeling van standpunten te zien zijn, dat geef ik toe en heb ik op mijn website overigens al een jaar geleden vastgesteld, dat is ons dan alleen in ons kleine landje vergund. Mondiaal kan de morele crisis die er heerst volgens mij weldegelijk tegenover het pissige gezuig van PVV-ers en vormen van terreur worden gezet. Die onvrede komt niet uit het niets. Wij, intellectuelen hebben daar een taak, vind ik. Een culturele canon in het onderwijs is dan wel het minste. Een idee van mij dat jammerlijk ten onder ging in intellectueel dispuut. Dit alles komt mij voor de geest zodra ik gejuich gewaar word over zegevierend kosmopolitisme. Ik ga dan rood voor ogen zien en blindweg om mij heen slaan. Ik hoop dat dat geen letsel heeft opgeleverd, dat zou mij spijten. En ja, ik hou van speculaas, minder van chocoladeletters, eigenlijk helemaal niet van marsepein. Maar de vleugjes traditie die in ons danig verbrande sociaal-culturele landschap nog als groene loten opschieten, die kunnen op mijn warme sympathie rekenen. De wortels komen bloot van wie we zijn in zo’n confrontatie over Piet (wie zei daar Zwarte?). Piko bello wat mij betreft. Met hartelijke groeten, Guido Everts
op 31-3-2014 10:33:52, Hans Beerekamp zei
PS als ik er even over doordenk, geloof ik dat het verschil tussen je lot verbeiden of verbijten, wel eens de grondslag van ons misverstand zou kunnen wezen.
op 31-3-2014 10:32:31, Hans Beerekamp zei
Beste Guido Everts, Dank voor de link. Ik weet niet goed hoe ik zou kunnen reageren, want ik begrijp de strekking van het betoog in deze blog niet, geloof ik. Althans, ik zie geen herkenningspunten. Ik verbijt (verbeid?) mijn lot niet in postmoderne radeloosheid en zie daar ook in mijn omgeving weinig tekenen van. Ik zie eerder de opkomst van een pragmatische generatie, die massaal D66 stemt, zelfs in oude industriesteden als Tilburg, Enschede en Zaanstad. En die een beetje genoeg heeft van het naar de mond praten door de media van die minderheid van 15-20 procent boze burgers, die het houvast kwijt is. Sinterklaas heb ik altijd een akelig feest gevonden, met die pesterige rijmelarijen en gebitsvernielende zoetigheid. Het begint weer een beetje prettig te worden in Nederland. Maar misschien ziet iedereen wat hij wil zien… Met vriendelijke groet Hans Beerekamp